Қазақстандағы бұқаралық спортты дамытуына жемқорлар да «үлес» қосуда

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің 2019 жылғы 2 қыркүйектегі «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» атты Жолдауында жемқорлықпен күрестің маңыздылығын және заңсыз алынған активтерді мемлекетке қайтару қажеттігін ерекше атап өтті. Ол жемқорлықтан қайтарылған қаражаттың әлеуметтік мәселелерді шешуге, соның ішінде білім беру, денсаулық сақтау және спорт салаларын дамытуға бағытталуы тиіс екенін баса айтты. 2021 жылдан бастап Қазақстанда жемқорлық жолмен алынған активтерді қайтару жөніндегі арнайы комиссия жұмыс істей бастады. Бұл комиссияның міндеті – шетелде жасырылған қаржыны анықтау және оны мемлекет меншігіне қайтару.

2023 жылдан бастап қайтарылған қаражаттың бір бөлігі бұқаралық спортты дамытуға және спорттық нысандар салуға жұмсала бастады. Осы мақсатта сол жылы «Дене шынықтыру және спорт туралы» Қазақстан Республикасының Заңына түзетулер қабылданды. Заңда тұрғындардың спортпен айналысуы үшін спорт нысандарының санын көбейту және олардың қолжетімділігін қамтамасыз ету міндеті қойылды.

Сонымен қатар, Үкіметінің арнайы қаулысымен «Қазақстан Республикасында дене шынықтыру мен спортты дамытудың 2023-2029 жылдарға арналған тұжырымдамасы» бекітілді. Бұл құжатта жемқорлықтан қайтарылған қаржыны спортты дамытуға бағыттаудың нақты тетіктері қарастырылған. Тұжырымдама балалар, жастар, ересектер және мүгедектер арасында спортты дамытуға, сондай-ақ спорттық инфрақұрылымды нығайтуға бағытталған.

Жемқорлықтан қайтарылған қаржыны пайдалану арқылы Қазақстанда бірқатар заманауи спорт нысандары салынды және жаңғыртылды. Бұл нысандар халықтың спортпен айналысуына қолжетімділікті арттыруға және салауатты өмір салтын насихаттауға жол ашты.

Астана және Алматы қалаларындағы спорт кешендері: Елдің ірі қалаларында көпфункционалды спорт кешендері салынды, олар жоғары жетістіктер спортына да, бұқаралық спортқа да қызмет етеді. Мысалы, Астанада жаңадан салынған спорт кешендері жүзу, жеңіл атлетика және ұлттық спорт түрлеріне арналған.

Ауылдық жерлерде 500 мыңнан астам адамды қамтитын спорттық-бұқаралық іс-шараларды өткізуге арналған алаңдар мен спорт залдары салынды. Бұл шаралар әсіресе жастар мен балалар арасында спортты насихаттауға бағытталған.

Заң талаптарына сәйкес, жаңа спорт нысандары мүгедектер мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтарына қолжетімді болу үшін пандустармен және басқа да қажетті жабдықтармен қамтамасыз етілді.

 «Қолжетімді спорт» жобасының екінші кезеңі аясында бірнеше өңірде спорт алаңдары мен шағын стадиондар ашылды. Бұл жоба ауылдық және қала маңындағы аймақтарда спортты дамытуға бағытталған.

Жемқорлықтан қайтарылған қаржыны спортқа бағыттаудың нәтижесінде Қазақстанда спорт саласы едәуір жанданды. Жаңа спорт нысандары мен қолжетімді инфрақұрылымның арқасында халықтың спортпен шұғылдануға деген мүмкіндігі артты. Жыл сайын 25 мыңнан астам спорттық-бұқаралық іс-шара өткізіліп, оған 1,2 миллион адам қатысады. Жүгіру, марафондар, велошерулер және отбасылық жарыстар сияқты шаралар халық арасында танымал болуда.

Қазақ күресі, тоғызқұмалақ және құсбегілік сияқты ұлттық спорт түрлері ЮНЕСКО-ның материалдық емес мәдени мұра тізіміне енгізілді, бұл олардың халықаралық деңгейде танылуына және жастар арасында танымал болуына ықпал етті. Мәселен, 2022 жылы өткізілген VII Халық ойындары, IV Ауыл жасөспірімдері ойындары, «Тұран Барысы» Азия кубогы және «Ұлы дала жорығы» бәйге-марафоны сияқты іс-шаралар жаңа спорт нысандарының тиімділігін көрсетті. Бұл шараларға 1,2 миллионнан астам адам қатысты, бұл халықтың спортқа деген қызығушылығының артуын дәлелдейді.

Президенттің тапсырмасына сәйкес, спорт инфрақұрылымы балалар үшін барынша қолжетімді болуға бағытталған. Мектептерде ұлттық спорт түрлері бойынша сабақтар енгізілді, бұл жас ұрпақтың салауатты өмір салтына бейімделуіне септігін тигізуде.

Жоғары жетістіктер спортына бағытталған қаржы отандық спортшылардың Олимпиада, Паралимпиада және Азия ойындары сияқты халықаралық жарыстарда жетістіктерге жетуіне мүмкіндік берді. Спорт түрлерін саралау және оларды қаржыландыру жүйесінің енгізілуі тиімді нәтижелер көрсетуде.

Спорттық іс-шаралар мен жаңа нысандар халықтың денсаулығын нығайтуға және салауатты өмір салтын қалыптастыруға ықпал етуде. Бұл, әсіресе, ауылдық жерлердегі тұрғындар үшін маңызды, мұнда спорттық инфрақұрылым бұрын жеткіліксіз болған.

Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың жемқорлықтан қайтарылған қаржыны әлеуметтік маңызды салаларға, соның ішінде бұқаралық спортты дамытуға бағыттау бастамасы елдегі спорт саласына жаңа серпін берді. Тиісті заңнамалық өзгерістер, жаңадан салынған спорт нысандары және ұлттық спортты насихаттау шаралары халықтың спортпен айналысуға деген мүмкіндігін арттырып, салауатты өмір салтын қалыптастыруға ықпал етіп отыр.